“TIR” Diye Bildiğimiz Araçların İsmi Aslen Ne?

Şehirlerarası yollarda sık sık gördüğümüz TIR’lar, bir noktadan öteki bir noktaya ürün taşımak için karayollarını kullanan araçlar. Aslen bu isimle bildiğimiz araçların adı TIR değil. 

“Peki neden bu araçlara TIR diyoruz, aslolan adları ne?” benzer biçimde sorular kafanızda canlanmış olabilir. Tüm bu sorulara ve fazlasına yanıt vermeye çalışacağız.

Madem bu araçların adı TIR değil, TIR kelimesi nereden geliyor?

TIR olarak bildiğimiz araçların gerçek adları “çekici”. TIR kelimesi ise 15 Ocak 1959 tarihinde Internasyonal Taşıma Birliği (IRU) tarafınca Cenevre’de imzalanan “Transportation Internationale Routière”in (Internasyonal Karayolu Taşımacılığı) kısaltmasıdır. Ülkemiz de 1966 yılından beri bu sözleşmenin tarafları içinde yer almıştır.

Bu anlaşmaya dahil olan ülkelerin taşımacılıkta kullanılan karayolu araçları, bu araçlardaki gümrüklü eşyanın cinsel, miktarı, maliyeti benzer biçimde detayları TIR karnesine işlenir. Hem de bu araçlarda, bazı bölgelere koyulacak TIR plakası da bulunmalıdır.

Bir tüm halinde sanılan araçlar aslen iki değişik parçadan oluşuyor.

Aslolan aracın olduğu kısma “çekici”, arka bölümde yük taşımak için kullanılan alana ise “yarı römork” denir. Pek fazlaca şahıs, arkaya takılan yarı römorkun adını karıştırabiliyor. 

Ilk olarak çekicilerin arkasına römork takılmaz. Römork, daha fazlaca kamyonların arkasına takılan araçlara verilen isimdir. Çekicilerin arkasına ise yarı römork takılır. Ek olarak bazı kişiler arkaya takılan bu yarı römork için “dorse” adını de kullanıyor sadece bu da yanlış bir söylem. Dorse, aslen bir markadır. Şu demek oluyor ki mendile “Selpak” dememizin yanlış olduğu benzer biçimde yarı römorka da “dorse” demememiz gerekiyor.

Çekici ile yarı römorkun plakaları da farklıdır.

Bu, aslen şoförün yanlış plaka takmasından kaynaklanmıyor. Çekici ve yarı römork birbirinden değişik iki araçtır. O sebeple plakaları da farklıdır. 

Yolları bu araçlarla ortak kullandığımız için hatırlatalım:

Adına ister TIR ister çekici deyin asla fark etmez sadece trafikte bu şekilde araçlarla karşılaştığınızda extra dikkat etmek gerekiyor. Bu araçların son aşama büyük ve yüksek olması, şoförlerin düzgüsel otomobil ve motosikletleri bazı noktalarda görmesini zorlaştırıyor. 

Bilhassa ön çekicinin kapı kısımlarının olduğu bölgede kalmamanız gerekmekte. Şu sebeple sürücü sizi bu aşamada göremeyebilir ve herhangi bir şerit değişiklik yapma durumunda hayatınız tehlikeye girebilir. Trafikte her insanın birbirine destek olması ihtiyaç duyulan bir alan bulunduğunu ihmal etmeyin. Çoğumuz aynı yoldayız ve çekici şoförlerinin işini rahatlatmak için araçların kör noktasında gezi etmekten kaçınmaya çalışın.