Haiti Devlet Başkanı evinde uğramış olduğu suikast sonucu yaşamını yitirdi

Haiti Devlet Başkanı Jovenel Moise, kimliği belirsiz kişiler tarafınca evinde uğramış olduğu suikast sonucu yaşamını yitirdi. First Leydi Martine Moise de saldırıda yaralandı.

Haiti Devlet Başkanı Jovenel Moise, evinde uğramış olduğu suikast sonucu yaşamını yitirdi.

Mahalli basında çıkan haberlere gore, Haiti Devlet Başkanlığı konutundan meydana getirilen açıklamada, Moise, TSİ 08.00’de evinde kimliği belirsiz silahlı kişilerin saldırısına uğradı.

Açıklamada, Moise’nin saldırıda yaşamını kaybetmiş olduğu, eşi Martine Moise’nin ise yaralandığı ve hastaneye kaldırıldığı ifade edildi.

Bir süredir siyasal istikrarsızlığın hakim olduğu Haiti’de Moise, şubat ayında gazetecilere yapmış olduğu açıklamada “hayatına yönelik bir girişim bulunduğunu” bulunduğunu söylemişti.

Moise, “Kasım 2020’den bu yana yürütülen bir kumpasın tespit edildiğini” ve vakayla ilgili 20 kişinin gözaltına alındığını belirtmişti.

Siyasal kriz ülkeyi kaosa sürükledi

Devlet Başkanı Jovenel Moise’nin suikast sonucu yaşamını kaybetmiş olduğu Karayip ülkesi Haiti’de ortalama 5 senedir devam eden siyasal kriz ülkeyi kaosa sürükledi.

Moise’nin vazife süresine dair tartışmalar üstünden süregelen siyasal krizin yanı sıra fena giden iktisat, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını ve artan güvenlik problemi, ülkeyi kaosa sürükleyen başlıca sebepler olarak öne çıktı.

Jovenel Moise, 2016’daki tartışmalı seçimler sebebiyle görevini bir yıl geçici olarak yürüttü, devlet başkanlığı görevine resmen Şubat 2017’de başlayabildi.

Moise, resmen 2017’de göreve başladığı için 5 yıl olan vazife süresinin Şubat 2022’de dolacağını savunurken karşıcılık partileri, bu sürenin 7 Şubat 2021’de dolduğunu iddia ediyordu.

Jovenel Moise’nin devlet başkanlığı esnasında ortalama 11 milyon sözü geçen Haiti’de nüfusun neredeyse yüzde 60’ının günlük geliri 2 doların altına düşerken halktan ekonomik ve siyasal krizlerin yanı sıra güvenlik ve Kovid-19 salgını kaynaklı sıhhat problemleri sebebiyle Moise yönetimine karşı tepkiler yükselmeye başladı.

Haiti’de 7 Şubat 2019’dan bu yana artan enflasyona, kamuda yolsuzluğa, besin şeklinde temel gerekseme maddelerinin azalmasına ve başkentte birçok benzin istasyonunun kapanmasına yol açan akaryakıt sıkıntısına tepki gösteren vatandaşlar, Moise’nin istifası talebiyle hükümet karşıtı gösteriler düzenliyordu.

Öte taraftan, Haiti’de karşıcılık, 53 yaşındaki Moise’yi hükümetin icraatlarını denetleyen mahkemelerin yetkilerini kısıtlayarak ve kendisine bağlı bir danışma teşkilatı kurarak iktidarını sağlamlaştırma girişimlerinde bulunmakla suçluyordu.

Haiti’de bazı bölgeler çetelerin kontrolüne girdi

Haiti’de devlet başkanlığı ve parlamento seçimleriyle beraber 26 Eylül’de anayasa değişikliği referandumu düzenlenmesi beklenirken halkın güvenlik nedeni öne sürülerek sandığa gitmekten çekindiği ifade ediliyor.

Birleşmiş Milletler Küçüklere Yardım Fonu’nun (UNICEF) 15 Haziran’da yayımladığı raporda, Haiti’nin başkenti Port-au-Prince’de tırmanışa geçen ölümcül çete çatışmaları sebebiyle son 2 haftada ortalama 8 bin 500 hanım ve çocuğun evlerini terk etmiş olduğu bildirildi.

Raporda, evlerini terk etmek zorunda kalanların spor salonları şeklinde geçici bölgelere sığındığı; besin, içme suyu, giyim ve battaniye ihtiyaçlarının olduğu açıklandı.

Gene BM verilerine gore Haiti’nin bazı bölgelerinde çeteler kontrolü ele geçirirken Port-au-Prince’da son 9 ayda 14 bin şahıs evlerinin terk etmek mecburiyetinde bırakıldı.

Ulusal İnsan Hakları Müdafa Ağı Direktörü Pierre Esperance, haziran ayında son günlerde şiddetin zirveye çıkması sebebiyle endişeli bulunduğunu ve Moise’nin görevini sürdürmesi halinde durumun kötüleşeceği uyarısında bulunmuştu.

Geçici Başbakan Joseph’den suikast için “nefret dolu, insanlık dışı ve barbarca bir fiil” nitelendirmesi
Ayrıca Haiti Geçici Başbakanı Claude Joseph, Devlet Başkanı Moise’ye yönelik suikasti “nefret dolu, insanlık dışı ve barbarca bir fiil” olarak nitelendirdi.

Joseph, güvenlik güçlerinin seferber olmasıyla ülkede durumun denetim altına aldığını kaydetti.

Haiti Devlet Başkanı Jovenel Moise, evinde uğramış olduğu suikast sonucu yaşamını yitirmişti.

Haiti Devlet Başkanlığı konutundan meydana getirilen açıklamada, Moise’nin mahalli saatle 01.00’de (TSİ 08.00) evinde kimliği belirsiz silahlı kişilerin saldırısına uğramış olduğu bildirilmişti.

Açıklamada, Moise’nin saldırıda yaşamını kaybetmiş olduğu, eşi Martine Moise’nin ise yaralandığı ve hastaneye kaldırıldığı ifade edilmişti.

Moise ülke siyasetinin yeni yüzlerinden biri olarak tanınıyordu

Haiti’de 2015’teki tartışmalı başkanlık seçimlerinin yenilenmesinin peşinden iktidara gelen 53 yaşındaki Moise, daha ilkin iş insanı olarak ülkesinde ziraat ve endüstri alanında yatırımlar yapmış oldu, Haiti Tecim ve Endüstri Odasının (CCIH) genel sekreterliğini yürüttü.

Eski Devlet Başkanı Michel Martelly’nin teşvikiyle siyasete giren Moise, 2015’te Martelly’nin kurucusu olduğu liberal eğilimli Tet Kale Partisinden (PHTK) aday oldu.

Moise, 54 adayın yarıştığı seçimi, resmi sonuçlarına gore ilk turda oyların yüzde 32,8’ini alarak birinci sırada tamamlasa da oylarını düşük gösteren bazı sandık çıkış anketleri, ülkede tartışmalara sebep oldu. Bunun üstüne ikinci tur düzenlenemedi.

2016’da yinelenen seçimlerde Moise, oyların yüzde 55,67’sini alarak bu kez ilk turda seçimi kazanmıştır.

Moise, devlet başkanlığını bir yıl geçici olarak yürüttü, görevine resmen Şubat 2017’de başlayabildi.

Suikaste kurban giden Moise, bu sebeple 5 yıl olan başkanlık vazife süresinin Şubat 2022’de dolacağını ileri sürüyordu. Öte taraftan karşıcılık partileri görevi bu yıl bırakması icap ettiğini savunuyordu.

Haiti’de 7 Şubat 2019’dan bu yana artan enflasyona, kamuda yolsuzluğa, besin şeklinde temel gerekseme maddelerinin azalmasına ve başkentte birçok benzin istasyonunun kapanmasına yol açan akaryakıt sıkıntısına tepki gösteren vatandaşlar, Moise’nin istifası talebiyle hükümet karşıtı gösteriler düzenliyordu. (AA)