Kripto para piyasası için rehber: MASAK hazırladı

Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK), kabahat gelirlerinin aklanmasının ve terörün finansmanının önlenmesine dair tedbirler kapsamında yükümlü sayılan şirketlere kripto varlık hizmet sağlayıcılarının da dahil edilmesinin peşinden, bu hizmet sağlayıcıların uyması ihtiyaç duyulan esasları belirledi.

Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, 1 Mayıs’ta Resmi Gazete’de piyasaya sürülen Kabahat Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik’le MASAK yükümlüleri arasına eklenmişti. Bu kapsamda MASAK, web sitesinden, kripto hizmet sağlayıcılara ilişkin rehber yayımladı.

• Buna bakılırsa, kripto varlık hizmet sağlayıcıların doğal olarak oldukları yükümlülükler, müşterinin tanınması, şüpheli işlem bildirimi, informasyon ve belge verme, sürekli informasyon verme ile muhafaza ve ibraz olarak belirlendi.
• “Müşterinin tanınması yükümlülüğü” kapsamında müşterilere yönelik “kimlik tespiti” yapılacak. Kripto varlık hizmet sağlayıcıları ile bu platformlardan hizmet alacak kullanıcılar içinde sözleşme yapılması esas olduğundan, kimliğe ilişkin bilgilerin alınması ve bu bilgilerin doğruluğunun teyit edilmesi suretiyle sözleşme meydana getirilen kullanıcılar ve bu kullananların adına yada hesabına hareket edenlerin kimliğinin tespit edilmesi ehemmiyet taşıyor.

İŞLEM TUTARI 75 BİN TL VE ÜZERİNDEYSE…

• Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, devamlı iş ilişkisi tesisi haricinde da şüpheli işlem bildirimini gerektiren durumlarda meblağ gözetmeden, daha ilkin elde edilmiş satın alan kimlik bilgilerinin yeterliliği ve doğruluğu mevzusunda kuşku olduğunda meblağ gözetmeden, işlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tutarı 75 bin lira yada üstünde olduğunda, kimlik tespiti yapmak zorunda olacak. Kimlik tespitinin, iş ilişkisi tesisinden yada işlem yapılmadan ilkin tamamlanması gerekecek.
• Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının müşterileri ile karşı karşıya gelmediği durumlarda, kurye ve dış destek birimleri (destek hizmeti kuruluşları) vasıtasıyla kimlik tespit yükümlülükleri yerine getirilebilecek.
• “Şüpheli işlem bildirim yükümlülüğü”, tüzel şahıs yükümlünün kanuni temsilcileri tarafınca yerine getirilecek. Bu kişiler şüpheli olabilecek işlemler hakkında, yetki ve imkanları ölçüsünde araştırma yaparak edinilen informasyon ve bulguları değerlendirmek ve şüpheli olduğuna karar verilmiş olduğu işlemleri MASAK’a bildirmekle görevli olacak. Kripto varlık hizmet sağlayıcısı tüzel kişinin kanuni temsilcisi tarafınca “Elektronik Ortamda Şüpheli İşlem Bildirimi Taahhüt Formu” düzenlenerek ıslak imzalı olarak MASAK’a iletilecek. Şüpheli işlemler, şüphenin oluştuğu tarihten itibaren en geç 10 iş günü içinde, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde ise derhal bildirilecek.
• “Data ve belge verme yükümlülüğü” kapsamında bu firmalar, Başkanlık ve denetim elemanları tarafınca istenilecek her türlü informasyon, belge ve bunlara ilişkin kayıtları, bu kayıtlara erişimi sağlamak için lüzumlu tüm informasyon ve şifreleri tam ve doğru olarak vermekle görevli olacak. “Sürekli informasyon verme yükümlülüğü” kapsamında da kripto varlık hizmet sağlayıcılar tarafınca Gömü ve Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar dahilinde sürekli informasyon verilmesi mecburi olacak. Yükümlüler, taraf oldukları yada aracılık ettikleri işlemlerden, Bakanlıkça belirlenecek tutarı aşanları Başkanlığa bildirecek.
• “Muhafaza ve ibraz yükümlülüğü” kapsamında da yükümlülüklere ve işlemlerine ilişkin her türlü ortamdaki belge düzenleme tarihinden, defter ve kayıtları son kayıt tarihinden, kimlik tespitine ilişkin belgeler ise son işlem tarihinden itibaren 8 yıl süreyle muhafaza edilecek ve istenmesi halinde yetkililere verilecek.

– Para cezası uygulanacak

Rehberde, yükümlü şirketlere yönelik yaptırımlar mevzusunda da informasyon verildi. Buna bakılırsa, meydana getirilen denetimler soncunda belirlenen yükümlülüklerin ihlal edildiğinin tespiti halinde, MASAK tarafınca ilgili kanunda belirlenen miktarlarda ve işlem başına yönetimsel para cezası verilecek. Üst tutardan ceza uygulanan yükümlüler nezdinde takip eden yılda aynı neviden bir yükümlülük ihlali olması durumunda bu hadler iki kat olarak uygulanacak. Tek bir ihlal için verilecek para cezaları, müşterinin tanınması yükümlülüğü ile sürekli informasyon verme yükümlülüğünün ihlalinde 30 bin lira, şüpheli işlem bildirimi yükümlülüğünün ihlalinde 50 bin lira olarak uygulanacak. İlgili kanuna bakılırsa, informasyon ve belge verme ile muhafaza ve ibraz yükümlülüklerinin ihlali halinde bir yıldan üç yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası da verilebilecek.